Έγκλημα στη Βουδαπέστη

Η κεντρική Ευρώπη του μεσοπολέμου φαίνεται να αποτελεί την κότα με το χρυσό αυγό για τη νουάρ λογοτεχνία. Οι σκληροί άντρες φορούν καμπαρντίνα, οι μοιραίες γυναίκες φορούν θανατηφόρα ταγιέρ και κομψά καπέλα, ο φασισμός ανατέλλει, το κράτος δικαίου δύει. Τι σκοτεινότερο φόντο θα μπορούσε να υπάρξει για το μαύρο μυθιστόρημα;

Στα χνάρια του Philip Kerr και –λιγότερο- του Joseph Kanon ο Ούγγρος Vilmos Kondor προσπαθεί αλλά δεν καταφέρνει να φτάσει στο ύψος τους. Και όχι επειδή η Βουδαπέστη δεν προσφέρει το αναγκαίο πλαίσιο μιας καλής νουάρ ιστορίας: Πολιτική ίντριγκα, εγκλήματα των κοινωνικά ισχυρών, διεφθαρμένη αστυνομία και το αναγκαίο σκοτεινό πλαίσιο της δεκαετίας του 30.

Ο Vilmos Kondor γράφει ένα ατμοσφαιρικό νουάρ, έντιμο και αξιοπρεπές, αλλά χαμηλής πτήσης. Η εξέλιξη είναι προβλεπόμενη και η γραφή επιχειρεί να μιμηθεί τις μεγάλες παρακαταθήκες του είδους. Αλλά όπως έγραψε και ο Ellroy «η μίμηση αποτελεί τη βασιλική οδό προς τη μετριότητα».

Βρισκόμαστε στην Ουγγαρία του 1936. Η κομμουνιστική παρένθεση του Μπέλα Κουν μοιάζει να χάνεται στα βάθη του χρόνου, καθώς είναι ήδη καταθλιπτική η επιρροή του ναζισμού. Ο Ζίγκμουντ Γκόρντον είναι δημοσιογράφος του αστυνομικού ρεπορτάζ. Ανακαλύπτει τον περίεργο θάνατο μιας νέας και ωραίας Εβραίας που δολοφονήθηκε με μια γροθιά στην κοιλιά και είχε πάνω της ένα βιβλιαράκι με προσευχές. Πέθανε σαν πόρνη, αλλά ήταν αρκετά καλοντυμένη για να είναι πόρνη. το πιο περίεργο; Ο Γκόρντον είχε δει την αισθησιακή φωτογραφία της λίγη ώρα πριν, στο γραφείο του αρχιεπιθεωρητή της αστυνομίας Γκέλερτ.

Όπως κάθε ήρωας νουάρ που σέβεται τον εαυτό του, ο Γκόρντον δεν μπορεί να ησυχάσει από την ανακάλυψη. Επιδιώκει ένα καλό πρωτοσέλιδο, στην πορεία όμως η εμπλοκή του γίνεται όλο και πιο έντονη. Στην έρευνα τον βοηθά η ερωμένη του, η Κριστίνα, μια ανεξάρτητη φιγούρα γυναίκας εντελώς ασυνήθιστη για την εποχή της και ο παππούς του, ο Μορ, ένας εξίσου ιδιόρρυθμος γέρος που φτιάχνει ακατάπαυστα μαρμελάδες, ως επί το πλείστον αποτυχημένες. Με αυτές τις σουρεαλιστικές πινελιές η έρευνα του Γκόρντον ξεκινά από τον φωτογράφο που αποθανάτισε τις άσεμνες πόζες της νέας Εβραίας για να καταλήξει στην ανακάλυψη της ταυτότητάς της. Πρόκειται για τη μοναχοκόρη μιας πλούσιας Εβραϊκής οικογένειας που εμπορεύεται καφέ από την Αβησσυνία και διατηρεί άριστες σχέσεις με το ναζιστικό καθεστώς.

Ο Γκόρντον ανακαλύπτει το προφανές: Μυστικά καλών οικογενειών βαθιά θαμμένα, πολιτικοί και επιχειρηματίες μέσα στην ίντριγκα και τη διαφθορά, υπόκοσμος με βαθιά σχέση αλληλεξάρτησης από την καλή κοινωνία, και παράνομοι μποξέρ που σκοτώνουν με ένα μόνο χτύπημα. Μέσα από διαδοχικές ανακαλύψεις που κοστίζουν πολύ ξύλο στον Γκόρντον, έρχεται η λύση του μυστηρίου. Το κλειδί είναι –πάντα- στο βρώμικο παρελθόν των καθαρών οικογενειών.

Η πρωτόλεια ουγγρική μίμηση του κλασικού hard-boiled μας δίνει ένα σχετικά αξιοπρεπές αστυνομικό. Περιμένουμε τη συνέχεια.