Σκοτεινό Βερολίνο

Στη γνωστή κλασική πια γραμμή της αστυνομικής ιστορίας επί ναζιστικής περιόδου κινείται η τριλογία Germania του Harald Gilbers. Ο Gilbers είναι νεοεμφανιζόμενος Γερμανός συγγραφέας και η Germania είναι το πρώτο του βιβλίο.

Το μεγάλο πρόβλημα του βιβλίου είναι η αφαίρεση της πραγματικής ιστορίας από το φόντο της αστυνομικής υπόθεσης που καλείται να διαλευκάνει ο πρώην αστυνομικός επιθεωρητής Οπενχάιμερ. Η λεπτομέρεια βρίσκεται στο ότι ο Οπενχάιμερ είναι Εβραίος. Παρόλα αυτά, καλείται, εν έτει 1944 (και αφού η Τελική Λύση βρίσκεται στο αποκορύφωμά της), από τη Γκεστάπο και τα SS, να βοηθήσει στο ξεκαθάρισμα μιας σειρά φόνων που σχετίζονται με το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα. Εδώ ο ρεαλισμός πηγαίνει περίπατο. Τον Μάιο του 1944 δεν κυκλοφορούσε ούτε εβραϊκό ρουθούνι ελεύθερο στο Βερολίνο, πόσο μάλλον Εβραίος που διεξάγει έρευνες, δεν φορά το κίτρινο αστέρι, κυκλοφορεί με κρατικό αυτοκίνητο και έχει υπό τις διαταγές του στελέχη του ναζιστικού κράτους.

Ο παραλογισμός της υπόθεσης δεν αφορά μόνο τον Εβραίο επιθεωρητή που βρίσκεται εν ζωή (και εν υπηρεσία) τον Μάιο του 1944. Αφορά και μια απόπειρα εξανθρωπισμού του ναζιστικού καθεστώτος. Τον Μάιο του 1944 το χιτλερικό καθεστώς βρίσκεται σε υποχώρηση, οργανώνει την άμυνά του καθώς επίκειται η απόβαση των Συμμάχων, συνωμοσίες για την ανατροπή του εξυφαίνονται, και γενικά η κατάσταση κάθε άλλο παρά είναι κανονική. Στο Σκοτεινό Βερολίνο, υπάρχει μεν η αναφορά στον τρόμο των SS και της Γκεστάπο, αλλά η αναφορά αυτή είναι μάλλον ελλειπτική. Στην πραγματική υπόθεση ο Γερμανός αξιωματικός των SS Φόγκλερ, ο επιφορτισμένος με την διαλεύκανση της υπόθεσης είναι μάλλον μια φιγούρα απολύτως λογική και ανθρώπινη, χωρίς καμιά από τις ιδιότητες που θα περιμέναμε από ένα στέλεχος ενός εγκληματικού καθεστώτος τρόμου.

Οι νουάρ ιστορίες με φόντο τη Ναζιστική Γερμανία μπορεί να απολαμβάνουν δωρεάν το απαραίτητο σκοτεινό φόντο μιας καλής αστυνομικής ιστορίας, αλλά πρέπει να προσέχουν να μην πέφτουν στην παγίδα της κανονικοποίησης της πιο εγκληματικής περιόδου της σύγχρονης ανθρώπινης ιστορίας. Ο Gilbers με την Germania δεν το καταφέρνει. Από πολιτική πρόθεση ή από αφέλεια; Άγνωστο, αλλά δεν έχει σημασία.

Στην ιστορία του Σκοτεινού Βερολίνου αυτή καθαυτή, η υπόθεση διαδραματίζεται γύρω από μια σειρά φόνων γυναικών ελαφρών ηθών που κινούνται στο εθνικοσοσιαλιστικό περιβάλλον. Τα θύματα που έχουν εξοντωθεί και βασανιστεί με συγκεκριμένο τρόπο, ακολουθούν μια τελετουργική σειρά που παραπέμπει τη λύση των εγκλημάτων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην “προστασία” των ανδρών από τις μιαρές γυναίκες.

Ως αστυνομική ιστορία είναι καλή, αλλά σχετικά απλοϊκή. Ο συγγραφέας είναι φιλόδοξος στο να στήσει μια εμπορική και μεγάλη αστυνομική ιστορία, αλλά δεν φτάνει φυσικά στο επίπεδο των ιστοριών του Philip Kerr ή ακόμα του Volker Kutscher με το πρόσφατο – και πολύ πιο ενδιαφέρον – Βρεγμένο Ψάρι.